วันศุกร์ที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2568

Part 2 : ปัจจัยที่ทำให้เกิดสิว: เข้าใจต้นเหตุเพื่อดูแลผิวอย่างถูกวิธี


ปัจจัยที่ทำให้เกิดสิว: เข้าใจต้นเหตุเพื่อดูแลผิวอย่างถูกวิธี

สิวเกิดจากอะไร? ทำไมบางคนถึงเป็นสิวขึ้นบ่อยไม่หายสักที ในขณะที่บางคนแทบไม่เคยมีสิวเลย บทความนี้จะพาคุณสำรวจปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดสิว ทั้งจากภายในร่างกายและจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต เพื่อให้คุณเข้าใจสาเหตุสิวได้ชัดเจน และหาวิธีจัดการได้ตรงจุด


สิวเกิดจากอะไรบ้าง?

คำถามยอดฮิตที่หลายคนสงสัยคือ “สิวเกิดจากอะไร” จริง ๆ แล้วสิวไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียว แต่เป็นผลรวมจากหลายปัจจัยที่ซับซ้อน เช่น ฮอร์โมน การผลิตน้ำมันส่วนเกิน อาหาร ความเครียด ไปจนถึงสกินแคร์ที่ใช้

ปัจจัยเหล่านี้ทำงานร่วมกัน จึงทำให้สิวขึ้นซ้ำ ๆ หากเราไม่จัดการที่ต้นเหตุ


1. ฮอร์โมนกับสิว (Hormonal Acne)

หนึ่งใน สาเหตุสิวที่พบบ่อย คือ การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยเฉพาะฮอร์โมนแอนโดรเจน ซึ่งกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น

  • วัยรุ่น: ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลงสูง ทำให้สิวอุดตันและสิวอักเสบขึ้นง่าย

  • ผู้หญิงวัยทำงาน: มักมี สิวฮอร์โมน ขึ้นช่วงก่อนหรือระหว่างมีประจำเดือน

  • ผู้ที่มีความไม่สมดุลของฮอร์โมน: เช่น ภาวะ PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) ก็เสี่ยงเป็นสิวง่าย


2. อาหารที่กระตุ้นสิว

อาหารมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดสิว แม้จะไม่ใช่ปัจจัยหลักที่สุด แต่ก็เป็นตัวกระตุ้นที่ทำให้สิวลุกลามได้

  • อาหารที่มีน้ำตาลสูง (High Glycemic Index): เช่น น้ำอัดลม ขนมหวาน ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่ง ฮอร์โมนอินซูลินสูงขึ้น → กระตุ้นการผลิตไขมันที่ผิวหนัง → เสี่ยงสิวอุดตัน

  • นมและผลิตภัณฑ์จากนม: มีรายงานวิจัยว่ามีความเกี่ยวข้องกับสิว โดยเฉพาะนมพร่องมันเนย

  • อาหารมัน ๆ และฟาสต์ฟู้ด: ไม่ได้ทำให้สิวขึ้นโดยตรง แต่ทำให้ร่างกายอักเสบง่ายขึ้น


3. ความเครียดและการพักผ่อนไม่เพียงพอ

หลายคนอาจเคยสังเกตว่า “เครียดทีไร สิวขึ้นทุกที” นั่นเพราะความเครียดทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งไปกระตุ้นต่อมไขมัน และเพิ่มความเสี่ยงต่อการอักเสบ

เช่นเดียวกับการนอนน้อย เมื่อร่างกายพักผ่อนไม่พอ ฮอร์โมนเสียสมดุล การซ่อมแซมผิวแย่ลง → สิวขึ้นง่าย


4. การใช้สกินแคร์และเครื่องสำอาง

สกินแคร์และเมคอัพที่ไม่เหมาะสม อาจทำให้รูขุมขนอุดตันได้ง่าย

  • ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำมันหรือซิลิโคนหนัก ๆ → เกิดสิวอุดตัน

  • การล้างหน้าไม่สะอาด → คราบเครื่องสำอางและสิ่งสกปรกสะสม

  • การใช้ผลิตภัณฑ์แรงเกินไป → ผิวแห้งและระคายเคือง → สิวแย่ลง


5. พฤติกรรมและไลฟ์สไตล์

สิวไม่ได้เกิดจากปัจจัยในร่างกายเท่านั้น แต่ยังมาจาก “พฤติกรรมประจำวัน” ที่เรามักเผลอทำ เช่น

  • จับหน้า / แกะสิว: ทำให้แบคทีเรียแพร่กระจายและสิวอักเสบหนักขึ้น

  • ใส่หน้ากากอนามัยนาน ๆ: ทำให้เกิดความอับชื้นและเสียดสี → สิวแมสก์ (Maskne)

  • ใช้หมวกกันน็อกหรือโทรศัพท์ที่ไม่สะอาด: สิ่งสกปรกสัมผัสผิวบ่อย ๆ → สิวขึ้นง่าย


6. พันธุกรรมและความแตกต่างเฉพาะบุคคล

บางคนแทบไม่เป็นสิวเลย ขณะที่บางคนสิวขึ้นง่ายมาก ปัจจัยหลัก ๆ มาจาก พันธุกรรม และ โครงสร้างผิว ที่แตกต่างกัน บางคนมีต่อมไขมันขนาดใหญ่ หรือผิวผลัดเซลล์ไม่สมดุล ทำให้เกิดสิวได้ง่ายกว่า


7. สิ่งแวดล้อมและมลภาวะ

ฝุ่น ควัน และมลภาวะในเมืองก็มีส่วนทำให้รูขุมขนอุดตันและผิวอักเสบง่ายขึ้น หากไม่ทำความสะอาดผิวหน้าอย่างถูกวิธีหลังเผชิญมลพิษ สิวก็มักจะโผล่มาได้ง่าย


สรุป: สิวเกิดจากหลายปัจจัยที่ซับซ้อน

สิวไม่ใช่โรคที่เกิดจาก “ความสกปรก” เพียงอย่างเดียว แต่มีปัจจัยหลายด้านเกี่ยวข้อง ตั้งแต่ ฮอร์โมน อาหาร ความเครียด การนอน การใช้สกินแคร์ ไปจนถึงพฤติกรรมประจำวัน การดูแลสิวอย่างได้ผลจึงต้องจัดการหลายด้านไปพร้อมกัน


👉 ใน Part 3: การดูแลผิวสำหรับคนเป็นสิว เราจะมาพูดถึงหลักการเลือกสกินแคร์ การล้างหน้า และกันแดดสำหรับผิวเป็นสิว เพื่อให้สิวลดลงและผิวแข็งแรงขึ้น

 

วันพุธที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2568

Part 1 : สิวคืออะไร? ทำไมคนส่วนใหญ่ถึงต้องเจอ

 



สิวคืออะไร? ทำไมคนส่วนใหญ่ถึงต้องเจอ

สิวคือปัญหาผิวที่หลายคนต้องเจอในช่วงชีวิต บางคนสิวขึ้นเพียงเล็กน้อยแล้วหายไปเอง แต่บางคนกลับเป็นสิวเรื้อรังจนเสียความมั่นใจ แล้วแท้จริงสิวเกิดจากอะไร? ทำไมถึงหลีกเลี่ยงได้ยาก และสิวมีประเภทอะไรบ้าง บทความนี้จะพาคุณมาทำความเข้าใจตั้งแต่พื้นฐาน เพื่อเป็นจุดเริ่มต้นในการดูแลผิวอย่างถูกวิธี


สิวคืออะไร (Acne Vulgaris)

สิว (Acne) คือโรคผิวหนังที่เกิดจากการอุดตันของรูขุมขนและต่อมไขมันใต้ผิวหนัง โดยมักพบได้ในวัยรุ่น วัยหนุ่มสาว ไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ความจริงแล้วสิวไม่ใช่เรื่องเล็ก เพราะอาจส่งผลต่อ สุขภาพผิว และ สุขภาพใจ ของผู้ที่เป็นสิวได้

การเกิดสิวเริ่มจากการที่ต่อมไขมันใต้ผิวหนังผลิต น้ำมัน (Sebum) ออกมามากเกินไป ผสมกับ เซลล์ผิวที่ตายแล้ว ทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน หากมีแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติของผิวหนังอย่าง Cutibacterium acnes (C. acnes) เข้ามามีส่วนร่วม ก็จะทำให้เกิด สิวอักเสบ ที่บวมแดง เจ็บ และอาจทิ้งรอยไว้ภายหลัง


ทำไมสิวจึงเกิดกับคนส่วนใหญ่

หลายคนสงสัยว่า “สิวเกิดจากอะไร” หรือ “สิวคืออะไร ทำไมหนีไม่พ้น” สาเหตุหลัก ๆ มาจากหลายปัจจัยผสมกัน

  1. ฮอร์โมน (Hormonal Changes)

    • ฮอร์โมนแอนโดรเจนมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นให้ต่อมไขมันทำงานมากขึ้น พบได้ชัดในช่วงวัยรุ่น วัยเจริญพันธุ์ หรือแม้แต่ผู้ใหญ่ที่มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น รอบเดือน

  2. การผลิตน้ำมันส่วนเกิน

    • เมื่อผิวผลิตน้ำมันออกมามากเกินไป ก็จะผสมกับเซลล์ผิวที่ตายแล้ว ทำให้เกิดการอุดตันได้ง่าย

  3. การผลัดเซลล์ผิวไม่สมดุล

    • ปกติผิวจะผลัดเซลล์เก่าออก แต่บางครั้งเซลล์เหล่านั้นไม่หลุดออกอย่างสมบูรณ์ จึงสะสมอยู่ในรูขุมขน

  4. เชื้อแบคทีเรียบนผิวหนัง

    • C. acnes จะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ ส่งผลให้สิวจากการอุดตันกลายเป็นสิวอักเสบ

  5. ปัจจัยด้านพันธุกรรมและวิถีชีวิต

    • คนที่ครอบครัวมีประวัติเป็นสิว มักมีแนวโน้มเป็นสิวได้ง่ายกว่า

    • พฤติกรรม เช่น การนอนน้อย ความเครียด การกินอาหารมัน ๆ หรือหวานจัด ล้วนส่งเสริมให้สิวแย่ลง


ประเภทของสิว (สิวไม่ใช่สิวเหมือนกันทั้งหมด)

เพื่อให้เข้าใจการดูแล เราควรรู้ว่าสิวมีหลายชนิด ซึ่งแต่ละแบบต้องการวิธีดูแลต่างกัน

  • สิวอุดตัน (Comedonal Acne)

    • สิวหัวขาว (Whiteheads): เกิดจากการอุดตันใต้ผิวหนัง ลักษณะเป็นตุ่มเล็ก ๆ สีขาว

    • สิวหัวดำ (Blackheads): เกิดจากการอุดตันที่เปิดออกมาเจอกับอากาศ จึงมีหัวสีดำ

  • สิวอักเสบ (Inflammatory Acne)

    • สิวตุ่มแดง (Papules)

    • สิวหัวหนอง (Pustules)

    • สิวหัวช้างหรือสิวซีสต์ (Cystic Acne) ที่รุนแรงและอาจทำให้เกิดรอยแผลเป็น

  • สิวฮอร์โมน (Hormonal Acne)

    • มักขึ้นบริเวณคาง กรอบหน้า และเกิดซ้ำ ๆ ตามรอบเดือน

  • สิวจากสิ่งกระตุ้นเฉพาะ (Acne Mechanica / Maskne)

    • สิวที่เกิดจากการเสียดสี เหงื่อ ความร้อน หรือการใส่หน้ากากอนามัยนาน ๆ


ทำไมบางคนแทบไม่เป็นสิวเลย

คำถามที่หลายคนสงสัยคือ “ทำไมเพื่อนหน้าใส แต่เราสิวขึ้นบ่อย?” ความแตกต่างนี้มาจาก พันธุกรรม และ สมดุลของร่างกาย บางคนมีผิวที่ปรับสมดุลได้ดีกว่า ต่อมไขมันทำงานไม่มากเกินไป และมีการผลัดเซลล์ผิวเป็นปกติ อีกทั้งพฤติกรรมการใช้ชีวิตก็มีส่วนสำคัญ เช่น

  • นอนหลับเพียงพอ

  • ไม่เครียดสะสม

  • รับประทานอาหารที่ไม่กระตุ้นสิว

  • ดูแลผิวหน้าอย่างอ่อนโยน


ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับสิว

สิวยังถูกเข้าใจผิดบ่อย ๆ เช่น

  • “สิวเกิดจากความสกปรก” → จริง ๆ แล้วสิวไม่ได้เกิดจากการล้างหน้าไม่สะอาดเพียงอย่างเดียว การล้างหน้ามากเกินไปยังทำให้สิวแย่ลงได้

  • “คนเป็นสิวไม่ควรทาครีมหรือใช้มอยส์เจอไรเซอร์” → ผิวที่ขาดความชุ่มชื้นจะยิ่งกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันเพิ่ม ทำให้สิวอุดตันหนักขึ้น

  • “สิวหายเองได้ ไม่ต้องดูแล” → บางครั้งสิวอักเสบปล่อยทิ้งไว้จะทิ้งรอยดำ รอยแดง หรือแผลเป็นหลุมได้


สิวกับผลกระทบทางจิตใจ

นอกจากปัญหาผิว สิวยังส่งผลต่อ ความมั่นใจและคุณภาพชีวิต ของผู้ที่เป็นสิว งานวิจัยหลายชิ้นชี้ว่า คนที่มีสิวเรื้อรังมักมีความเครียดและกังวลมากขึ้น รวมถึงหลีกเลี่ยงการเข้าสังคม การทำความเข้าใจสิวว่าเป็นเพียง “อาการทางผิวหนังที่รักษาได้” จึงเป็นสิ่งสำคัญ


สรุป: สิวคือก้าวแรกของการเรียนรู้ผิว

สิวไม่ใช่เพียงปัญหาความสวยงาม แต่เป็นภาวะที่เกิดจากหลายปัจจัย ทั้งฮอร์โมน การผลิตน้ำมันผิว การอุดตัน และเชื้อแบคทีเรีย การเข้าใจว่า สิวคืออะไร และสิวเกิดจากอะไร คือก้าวแรกที่จะช่วยให้เราหาวิธีดูแลได้อย่างถูกต้อง


👉 ใน Part 2: ปัจจัยที่ทำให้เกิดสิว เราจะเจาะลึกกันต่อว่าฮอร์โมน อาหาร พฤติกรรม และสกินแคร์แบบไหนที่ทำให้สิวลุกลาม และเราจะปรับตัวอย่างไรได้บ้าง